Piston pimi göbeklerinin içinde krapajlar hakkinda genel bilgiler
Piston pimi göbeğine zorunlu olarak yağ beslenmez. Sadece sıçrayan ve savrulan yağ mevcuttur. Bu nedenle piston pimi yatak yerlerindeki bu krapajlar, neredeyse her zaman çok fazla çatlamış yüzeyli ve malzemelerin kaynaklandığı, yağlama eksikliğinden dolayı meydana gelen krapajlardır.
Tam serbest yataklanmış piston pimlerinde piston pimi deliklerinde oluşan hasarlar temel olarak:
- Piston piminin biyel kovanında çok az boşluğa sahip olmasından kaynaklanır.
- Piston piminin biyel kovanında krapaj oluşturması veya biyel kovanına sıkışması sonucu meydana gelir.
Bunun için bir belirti, biyel kovanı alanında mavi sıcaklık renklerine sahip olan piston pimleridir.
Piston piminin biyel kovanında serbest hareket edebilirliği kısıtlı olduğunda, zorunlu olarak piston pimi göbeğinin içinde dönmelidir. Bu hareketin gerçekleşmesi için, serbest hareketli yerleştirilmiş bir piston piminin piston pimi delikleri içinde mevcut olan boşluk çok küçüktür. Bunun sonucunda çok fazla ısınma, yağlamanın bozulması ve piston pimi göbeğinde yağlama eksikliğinden dolayı meydana gelen krapajlar söz konusudur.
Bu aşırı ısınmadan dolayı piston, piston pimi deliklerinin bulunduğu alanda ve etek kısmında çok daha fazla genleşir. Bu da burada yetersiz boşluk olmasına ve silindir deliğinde yağlama eksikliğinden dolayı meydana gelen krapajlara neden olabilir (bkz. Bölüm “45° krapaj”).
Biyel içine sıkı bir şekilde büzülerek takılan piston pimleri için piston pimi deliğindeki boşluk, burada yeterli bir yağ tabakası oluşacak kadar büyük tasarlanır. Kullanılmış sıkıştırma (büzülme) piston kolları tekrar kullanıldığında, biyeldeki delik deforme olmamış olmalı veya başka türlü hasarlara sahip olmamalıdır. Aksi halde piston pimi büzülüp sıkıştırıldığı konumda çok fazla deforme olabilir ve bundan dolayı piston pimi deliklerindeki boşluk yerel olarak yeterli olmayabilir ve bu yüzden çok kolay krapaj hasarları oluşabilir. Pistonların montajı esnasında pim yatağı yağlanarak, ilk turlar için yeterli yağlama maddesinin mevcut olması sağlanmalıdır.
BILGI
Piston pimi, biyelin içine büzülerek takıldığında, sadece yukarıda belirtilen piston pimi yağlaması dikkate alınmamalıdır. Piston pimi yerleştirildikten hemen sonra piston ileri geri hareket ettirilerek pim yatağının serbest hareket edebilirliği kontrol edilmemelidir! Çünkü bu aşamada iki parçanın sıcaklığı birbirine uyarlanır (soğuk piston pimi, sıcak biyel). Piston pimi çok fazla ısınabilir, çok fazla genleşir ve piston pimi göbeğine sıkışır. Yatak bu durumdayken hareket ettirilirse, krapaj başlangıcı veya krapaj meydana gelebilir. Olası sonuç: Yatak daha sonra zor hareket edebilir ve bunun sonucunda daha yüksek sürtünme ve ısı oluşumu meydana gelir. Yatağın serbest hareket edebilirliğini kontrol etmeden önce her zaman monte edilmiş parçaların soğumasını bekleyin.
Piston pimi göbeklerinin içinde krapajlar (tam serbest yataklanmiş piston pimi)
Açiklama
- Piston pimi, piston pimi deliklerinin içinde şiddetli krapaja neden olmuştur.
- Piston malzemesi, piston pimine kaynak yapılmıştır (Şek. 1).
- Piston pimi, biyel kovanı bölgesinde mavi renk almıştır.
Değerlendirme
Piston piminin, biyel kovanı bölgesinde mavi renk alması, burada boşluğun yetersiz olduğunu gösterir. Bu nedenle piston pimi, biyel kovanı içinde sadece zor bir şekilde dönebildi veya dönemedi. Piston piminin dönme hareketi sadece piston pimi deliğinin içinde gerçekleşmiştir. Fakat bu hareketin gerçekleşmesi için, serbest hareketli yerleştirilmiş bir piston piminin içindeki mevcut olan boşluk çok küçüktür. Daha fazla sürtünme nedeniyle yatak aşırı derecede ısındı ve bunun sonucunda yağ tabakası işlevini kaybetti ve piston piminde krapaj meydana geldi.
Olasi sebepleri
- Biyel kovanı ve piston pimi arasında çok az boşluk bırakıldı.
- Biyel kovanındaki boşluk bir biyel kaçıklık hatasından dolayı atlandı ve bunun sonucunda piston pimi sıkıştı.
- Pistonların montajı esnasında yağlanmamış pim yatağı.
BILGI
Pistonların montajı esnasında, ilk motor dönüşleri için yeterli yağlamanın mevcut olması ve motor çalıştırıldığında krapaj başlangıcının olmaması için pim yatağı bol miktarda yağlanmalıdır.
Piston pimi göbeklerinin içinde krapajlar (sikiştirma (büzülme) piston kolu)
Açiklama
- Piston sadece kısa süreliğine çalıştı.
- Piston eteğinde aşınma izleri yok.
- Basınç altında olan üst tarafta piston pimi göbeklerinde krapaj hasarları mevcut (Şek. 1).
- Krapajların yüzeyi metalik olarak temiz, yanmış yağ izleri yok.
Damage assessment
The piston has barely any wear marks and can therefore only have been run for a short time. The piston pin already seized during the first revolutions of the engine. The clean bare metal seizures are a clear indication of a lack of oil in the piston pin bed.
Olasi sebepleri
- Piston monte edilmeden önce pim yatağı yağlanmamış.
- Piston pimi, biyele büzülerek geçirilirken, piston pimi yerleştirildikten hemen sonra piston ileri geri hareket ettirilerek pim yatağının serbest hareket edebilirliği kontrol edilmiştir. Yatak, bu aşamada alışılmamış ve çalışma esnasında söz konusu olmayan, parçalar arasındaki bu sıcaklık farklılıklarından dolayı hasara uğramış olabilir.
Piston pimi göbeklerinin içinde krapajlar (piston eteğinde krapaj hasari mevcut)
Açiklama
- Piston başından başlayan, her iki tarafta piston eteği krapajları.
- Segman yivlerinde sıkışmış kompresyon halkaları.
- Piston pimi göbeklerinin içinde krapajlar.
Değerlendirme
Piston başındaki krapaj yerlerinin konsantrasyonu, burada hasarın yanma bozuklukları sonucu başladığını göstermektedir. Bunun üzerine piston segmanlar sıkışmıştır ve krapajlar gittikçe daha fazla piston eteği bölgesine doğru genişlemiştir. Yanma gazları, sıkışan kompresyon halkalarının yanından geçmiştir. Bunun sonucunda piston ısınmış ve pim yatağındaki yağ tabakası da etkisiz hale gelerek burada da krapajlar oluşmuştur.
