Piston vuruntulari hakkinda genel bilgiler
Pistonlarda vuruntu sesleri, motorun çalışması esnasında farklı etkilerin sonucu olabilir.
- Çok büyük hareket boşluğundan dolayı pistonun silindir yüzeyinde eğik konuma geçmesi:
Silindir deliğinin çok büyük olması, aşınma veya eteğin içeri çökmesi durumunda biyel çubuğunun sallanma hareketi ve silindirdeki pistonun yerleşim değişimi sonucu piston devrilir. Bu esnada piston başı sert bir şekilde silindir çalışma yüzeyine vurur. - Piston montaj yönünün dikkate alınmaması:
Pistonun üst ölü noktadan önce ve çalışma döngüsünün başlamasından önce yön değiştirmesinin tamamlanması için, piston pimi ekseni piston basınç tarafına doğru birkaç milimetre eksenden saptırılmıştır. Piston 180° çevrilmiş şekilde silindirin içine yerleştirilirse ve böylelikle piston pimi yanlış tarafa doğru eksenden kaydırılırsa, pistonun yön değiştirmesi yanlış zamanda gerçekleşir. Bunun sonucunda piston daha sert ve daha gürültülü bir şekilde devrilir. - Zor hareket eden kol yatak nedeniyle pistonun devrilmesi:
Piston pimi ve biyel kovanı arasındaki boşluk çok küçük olabilir veya biyel kaçaklık hatalarından (eğilme ve torsiyon) dolayı bir sıkışma veya gerilme nedeniyle atlanabilir. - Pistonun pim yönünde vurması:
Pistonun silindir deliğine yandan vurmasının nedeni, çoğu zaman biyel çubuğunda bir kaçıklık hatasından (eğilme veya özellikle torsiyon) kaynaklanır: Piston, kaldırma hareketi esnasında motorun boyuna ekseninde sallanır ve bunun sonucunda devamlı taraf değiştirerek silindire vurur. Asimetrik biyel çubukları veya pistonun biyel çubuğu tarafından ortadan sapmış desteği de aynı duruma yol açar. - Piston piminin piston pimi emniyetlerine devamlı tarafı değişerek vurması:
Piston pimindeki eksenel kayma daima piston piminin ekseni ve krank milinin ekseni arasındaki sapmadan kaynaklanır. Tarif edildiği gibi, bir biyel eğilmesi veya torsiyonu ve biyel çubuğunda bir asimetriklik bu tür hataların en sık sebebidir. Çok büyük bir piston kolu (biyel) yatak boşluğu (krank milinde biyel yatağı muylusu) özellikle düşük devir sayılarında biyel çubuğunun yana doğru sallanmasına neden olabilir. Böylelikle piston pimi biyel yuvası içinde sıkışır ve sallanma hareketi nedeniyle piston pimi deliği içinde ileri geri itilir. Piston pimi, bu esnada pim emniyetlerine çarpar.
Ateş segman setinde radyal vuruntu yerleri
Açiklama
- Eğilme yönünde vurma izleri olan ateş segman seti (Şek. 1).
- Piston eteğinde yukarıya ve aşağıya doğru aşınma görüntüsü, eteğin ortasına göre daha belirgin.
Değerlendirme
Piston başının silindir çalışma yüzeyine taraf değiştirerek çarpması sonunu dıştan belirgin bir şekilde duyulan bir piston sesi oluşur. Sebebe bağlı olarak, ateş segman seti eğilme yönünde veya ovallik düzleminde (pim yönü) silindir duvarına vuruyor.
Eğilme yönünde vuruntu yerleri olmasi halinde olasi sebeple
- Çok büyük montaj boşluğu ve böylelikle çok büyük delinmiş ya da honlanmış silindirden dolayı kötü silindir yönlendirmesi.
- Ekseni sapmış pistonda piston montaj yönüne dikkat edilmemiştir.
- Zor hareket eden pim yatağı: Bundan dolayı, piston başı eğilme düzlemi diye anılan alanda silindir çalışma yüzeyine vuruyor. Sebepler:
- Biyel yuvasında ya da pim deliğinde çok küçük boşluk.
- Piston piminin biyel kovanına çok sıkı takılması (sıkıştırma (büzülme) piston kolu). Piston piminin biyel yuvasına büzülerek takılması ve çok sıkı takılması durumunda, biyel yuvası, en zayıf duvar kalınlıklarının olduğu yerde deforme olur. Bunun sonucunda biyel yuvası ve piston pimi oval bir biçim alır. Ardından piston ve piston pimi arasında bir boşluk daralması meydana gelir.
- Krapaj izleri olan piston pimi.
Piston pimi yönünde vuruntu yerleri olmasi halinde olasi sebepler
- Bir piston kolu eksen sapması halinde, özellikle de bir piston kolu torsiyonu halinde veya piston kolu (biyel) yatak boşluğunun çok büyük olması halinde, piston başı pim yönüne doğru sallanır ve silindire vurur.
- Piston kolu eksen sapması (eğilme/torsiyon): Piston piminde değişen bir eksenel kayma oluşuyor ve bu kayma üzerinden pim devamlı taraf değişerek emniyet halkalarına vuruyor.