SEKONDER HAVA SISTEMI VE OBD
Avrupa'da kullanılan EOBD'de, sekonder hava sistemi sadece elektrikli bağlantılar bakımından kontrol edilir, ancak etkisi üzerinde bir kontrol yapılmaz. Elektrik bağlantısı şasiye karşı kısa devre, besleme gerilimine karşı kısa devre ve kesinti bakımından denetlenir. Amerika'da kullanılan OBD II On-Board diyagnozda sekonder hava sisteminin etkisi de denetlenir:
Kontrol için sekonder hava pompası her sürüş döngüsünde motor çalışma sıcaklığındayken bir kez devreye sokulur. Bu sayede fazlalık oksijen bir lambda sensörü tarafından kaydedilir. Sensör sinyali, kontrol ünitesinde nominal değerler ile karşılaştırılır.
Olası OBD hata kodları:
- P0410 Fonksiyon arızası
- P0411 Yetersiz miktar
Açık kalan bir sekonder hava supabı, lambda sensörü sinyalinin yanlışlıkla "çok fakir" olarak değerlendirilmesine neden olabilir. Bu da aşağıdaki hata mesajının görüntülenmesine neden olabilir:
- Lambda sensörü - Ayar sınırına ulaşıldı
HATA ARAMA ILE ILGILI FAYDALI BILGILER
Sekonder hava sistemi ile ilgili en sık görülen şikayetler şunlardır:
- Sekonder hava pompası seslere neden oluyor
- Sekonder hava pompası çalışmıyor
Bu durumların birçoğunda, çekvalfin veya sekonder hava pompasındaki sekonder hava supabı kumandasının arızalı olması nedeniyle egzoz gazı yoğuşuğu oluşur ve bu parçalara zarar verir. Uygulamalar, onarım (tamir) sırasında genellikle sadece sekonder hava pompasının değiştirildiğini göstermektedir. Bu nedenle kısa bir çalışma süresinden sonra şikayetler ortaya çıkar.
Sekonder hava sistemindeki tek bir ünitenin hatalı çalışması diğer bileşenlerde hasar oluşmasına neden olabilir. Bunun için bir arıza durumunda her zaman tüm bileşenlerin kontrol edilmesi gerekir.
KONTROL: SEKONDER HAVA POMPASI
Soğuk motorlarda, motor çalıştırıldıktan sonra maks. sekonder hava pompasının maks. 90 saniye süreyle duyulur şekilde çalıştırılması gerekir. Isınmış motordaki parça kontrolü için sekonder hava pompasının bağlantı soketi çıkartılabilir ve araç elektrik sisteminden besleme sağlanabilir.
BILGI
Sekonder hava pompası sürekli çalıştırılacak özellikte tasarlanmamıştır, yani 90 saniyeden uzun süre çalıştırılmamalıdır!
- Sekonder hava pompası çalışmaya başlamıyorsa veya kazınma, ıslık ya da çatırdama sesleriyle çalışıyorsa değiştirilmesi gerekir.
- Bu durumda sekonder hava sisteminin diğer bileşenlerini de kontrol edin.
- Motor hava filtresinin kirlenme durumunu kontrol edin. Sekonder havanın emilmesi emme kanalından değil de doğrudan motor bölmesinden gerçekleştiriliyorsa, sekonder hava pompasının önünde tıkanmış olabilecek ayrı bir hava filtresi mevcuttur.

motorunda agresif egzoz gazı yoğuşuğu

korozyonlu girişine yakından bakış

gazı yoğuşuğu
KONTROL: SEKONDER HAVA SUPABI
Vakum kumandalı bir sekonder hava supabının çalışması, sökülmüş durumdayken bir manuel vakum pompası ile kontrol edilebilir:
- Vakum oluştuğunda sekonder hava supabı açılmıyorsa değiştirilmesi gerekir.
- Vakum oluştuğunda sekonder hava supabı açılıyorsa, kumanda edilen manyetik valfin (değiştirme valfi) ve vakum hortumlarının kontrol edilmesi gerekir.
- Manuel vakum pompası ile oluşturulan vakum düşerse sekonder hava supabının membranı sızdırıyor demektir.
- Sekonder hava pompası tarafındaki tortulanmalar (parmak ile örnek alma, Şek.) çekvalfin sızdırdığına işaret eder.
- Kontrol için sekonder hava pompası ile sekonder hava supabı arasındaki bağlantı hortumu sökülmelidir.
Bu durumda sekonder hava pompasında zaten aşınma olmuş olabilir: Sekonder hava pompası kontrol edilmeli ve gerekirse değiştirilmelidir.

sol: Egzoz gazı yoğuşuğundan kaynaklı hasarlar
sağ: Yeni durum

pompası ile kontrol edilmesi

supabında "parmak ile örnek alma"
(vurgulanmıştır)
Bu tarafta tortulanmalar mevcutsa çekvalf
sızdırıyordur ve değiştirilmesi gerekir.
KONTROL: DEĞIŞTIRME VALFI

Değiştirme valfine, sekonder hava üflemesi süresince (soğuk çalıştırma evresi) besleme yapılır. Besleme mevcutsa değiştirme valfinde geçiş vardır, akımsız haldeyken ise süreklilik geçişi kesilir.
- Süreklilik ve sızdırmazlık bir manuel vakum pompası ile kontrol edilebilir.
- Sekonder hava üflemesi sırasında değiştirme valfinin konnektöründe araç gerilimi mevcut olmalıdır, aksi halde bir elektrik arızası mevcut demektir ve bu arızanın yeri akım şeması ile tespit edilmelidir.
KONTROL: VAKUM SISTEMI
Sızdırmalar kontrol vakum değerine ulaşılamamasına neden olabilir.
- Örneğin manuel vakum pompasında bir manometre kullanılarak, değiştirme valfindeki ve vakum kumandalı sekonder hava supaplarındaki kontrol vakumu ("vakum") kontrol edilebilir.
- Kontrol vakumu için en az 390 mbar değerine (610 mbar mutlak basınca karşılık gelir) ulaşılamazsa, vakum sisteminin sızdırmalara karşı komple kontrol edilmesi ve hasar gören parçaların değiştirilmesi gerekir.
OLASI HATA KAYNAKLARI
- Arızalı hortumlar (gözenekler, sansar ısırıkları)
- Pnömatik valflerdeki sızdıran bağlantılar
- Sızdıran çekvalfler/vakum depoları
- Pnömatik ayarlayıcılardaki contalar veya arızalı/gözenekli membranlar
- Emme borusundaki sızdırmalar
- Arızalı vakum pompası
KONTROL: EGZOZ GAZI MANIFOLDUNA BAĞLANTI
Contanın hasarlı olması, egzoz gazının bağlantı flanşından duyulur şekilde dışarı çıkmasına neden olabilir.
- Bağlantının sızdırmazlığı kontrol edilmeli ve gerekirse yeniden izole edilmelidir.